อ่านแล้ว : 2,490

ประโยชน์ของโสม

ประโยชน์ของ โสม “โสม” ถือเป็นราชาแห่งสมุนไพรและถูกนำมาใช้เป็นเวลานานกว่า 2,000 ปีแล้ว โดยโสมที่ทาง อย. ไทยอนุญาตให้ใช้มีอยู่ด้วยกัน 3 สายพันธุ์ คือ โสมเกาหลี (Korean Ginseng) มีชื่อวิทยาศาสตร์คือ Panax ginseng C.A. Mey. โสมอเมริกัน (American Ginseng) มีชื่อวิทยาศาสตร์คือ Panax quinquefolius L. และโสมไซบีเรีย (Siberian Ginseng) มีชื่อวิทยาศาสตร์คือ Eleutherococcus senticosus

โสมแต่ละชนิด มีประโยชน์ในด้านต่างๆ หลากหลาย กล่าวโดยพอสังเขปได้ดังนี้

โสมเกาหลี ช่วยต้านความเหนื่อยล้า และช่วยฟื้นตัวจากอาการล้า (Anti-Fatigue & Fatigue Recovery) เสริมประสิทธิภาพทางเพศในชาย ช่วยบำรุงหัวใจ ป้องกันโรคหัวใจขาดเลือด ลดและป้องกันมะเร็งหลายชนิด ช่วยในเรื่องโรคปอดเรื้อรัง
โสมอเมริกัน ช่วยเรื่องความจำ การทำงานของระบบประสาทและสมอง กระตุ้นระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย
โสมไซบีเรีย เป็นอแดปโตเจน (Adaptogen) ช่วยปรับและรักษาสมดุลของร่างกาย ช่วยกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกัน

งานวิจัยเกี่ยวกับสรรพคุณของโสมทางวิชาการ และทางการแพทย์ที่น่าสนใจ รวมถึงความปลอดภัย มีดังนี้

1. ช่วยต้านความเหนื่อยล้าและช่วยฟื้นตัวจากอาการล้า (Anit-Fatigue & Fatigue Recovery) มีงานวิจัย ซึ่งได้ทำการทดสอบในผู้ป่วยหญิงที่เป็นโรคเส้นเลือดตีบหลายเส้น โดยให้รับประทานโสมเกาหลีครั้งละ 250 กรัม วันละ 2 ครั้ง เป็นเวลา 3 เดือน พบว่า อาการอ่อนล้าอ่อนเพลียลดลง และมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น (อ้างอิงที่ 3-6)

2. เสริมประสิทธิภาพทางเพสในชาย มีงานวิจัยในผู้ป่วยที่มีปัญหาองคชาติไม่แข็งตัว (Erectile dysfunction) 45 ราย โดยรับประทานโสมเกาหลี ปริมาณ 900 มก. วันละ 3 ครั้ง เป็นเวลา 2 เดือน พบว่า สามารถเพิ่มประสิทธิภาพทางเพศ ได้อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ในการประเมินอย่างละเอียดทุกด้าน (อ้างอิงที่ 7) และยังมีอีกหลายงานวิจัยที่บ่งชี้ว่า โสมเกาหลีเสริมสมรรถภาพทางเพศในผู้ชาย (อ้างอิงที่ 8-9)

3. ช่วยบำรุงหัวใจ ป้องกันโรคหัวใจขาดเลือด โสมเกาหลีมีสรรพคุณในการช่วยบำรุงหัวใจ โดยออกฤทธิ์คล้ายกับยาหัวใจ (Digoxin) (อ้างอิงที่ 10) และงานวิจัยในผู้ป่วยผ่าตัดหัวใจ (Cardiac surgery) 60 คน โดยให้ผู้ป่วยรับประทานโสม 250 มก. เป็นเวลา 3 เดือน พบว่า โสมมีผลช่วยป้องกันหัวใจขาดเลือดและการบอบช้ำจากการผ่าตัดลิ้นหัวใจของผู้ป่วย 52 คนได้ (อ้างอิงที่ 11)

4. ลดและป้องกันมะเร็ง ในการวิจัยย้อนหลัง (Case control study) ซึ่งเป็นการวิจัยที่เหมาะสมในการหาความเสี่ยงและป้องกันการเกิดมะเร็งในคน พบว่า ในคนที่รับประทานโสม มีอุบัติการณ์หรือโอกาสเป็นมะเร็งลดลงอย่างมาก มะเร็งที่ลดลงเมื่อรับประทานโสม ได้แก่ มะเร็งริมฝีปาก ช่องปากและคอ มะเร็งกล่องเสียง มะเร็งปลอด มะเร็งหลอดอาหาร มะเร็งกระเพาะอาหาร มะเร็งตับ มะเร็งตับอ่อน มะเร็งรังไข่ และมะเร็งลำไส้ใหญ่ และมีงานวิจัยของเกาหลีพบว่า การรับประทานโสมเกาหลีเป็นเวลานานสามารถลดอุบัติการณ์ของมะเร็งตับลงได้ ด้วยการทำงานในด้านการต้านอัลฟาทอกซิบีและยูรีเทน ซึ่งเป็นสาเหตุหนึ่งที่พบได้บ่อยในมะเร็งตับ แต่ก็ยังไม่สามารถลดมะเร็งตับจากการดื่มสุราหรือสาเหตุอื่นได้ (อ้างอิงที่ 12)

5. ช่วยในโรคถุงลมโป่งพอง (COPD) มีงานวิจัยให้ผู้ป่วยโรคถุงลมโป่งพอง 92 คน แบ่งเป็นกลุ่มที่ได้สารสกัดโสม วันละ 200 มก. 49 คน และกลุ่มควบคุมได้รับยาหลอกอีก 43 คน เป็นเวลา 3 เดือน พบว่า กลุ่มที่ได้รับสารสกัดโสม มีสมรรถภาพทางปอดดีขึ้นอย่างมากในทุกด้าน โดยที่ไม่มีผลข้างเคียง แต่กลุ่มที่ได้รับยาปลอมไม่มีผลดีขึ้นแต่อย่างใด (อ้างอิงที่ 13)

6. ช่วยเรื่องความจำ การทำงานของระบบประสาทและสมอง พบว่ามีหลายงานวิจัยที่สนับสนุนว่า การใช้โสมอเมริกัน ช่วยให้การทำงานของสมองด้านความจำดีขึ้น และช่วยปกป้องระบบประสาท (อ้างอิงที่ 14-18)

7. ฤทธิ์กระตุ้นภูมิคุ้มกัน โสมอเมริกันมีผลต่อารกระตุ้น Lymphocytes และ Monocytes โดยผ่านกลไกช่วยกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย รวมทั้งมีศักยภาพ ในการรักษาโรคที่เกี่ยวข้องกับระบบภูมิคุ้มกันได้ (อ้างอิงที่ 19) มีงานวิจัยทดสอบ ในอาสาสมัคร 32 คน พบว่ากลุ่มที่ได้รับสารสกัดจากโสมไซบีเรีย 10 มก. วันละ 3 ครั้ง หลังอาหาร เป็นเวลา 4 สัปดาห์ มีระดับ T-lymphocytes, B-lymphocytes เพิ่มขึ้น จึงช่วยให้ระบบภูมิคุ้มกันดีขึ้นได้ (อ้างอิงที่ 20)

8. โสมไซบีเรียเป็นอแดปโตเจน (Adaptogen) ช่วยเพิ่มความต้านทานของร่างกายต่อปัจจัยลบต่างๆ ทั้งทางกายภาพ เคมี และชีวภาพ ช่วยปรับและรักษาสมดุลของร่างกาย มีฤทธิ์ต้านความเครียด ช่วยกระตุ้นภูมิคุ้มกัน ลดอาการอ่อนล้า โดยมีความปลอดภัย ไม่มีพิษต่อผู้ใช้ (อ้างอิงที่ 21-22)